تأثیر نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه در درس فیزیک

Authors

ژیلا کاردان

دانشجوی دکترای برنامه ریزی درسی، دانشگاه تبریز، آذربایجان شرقی، ایران جواد حاتمی

دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران اسکندر فتحی آذر

استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، آذربایجان شرقی، ایران

abstract

در پژوهش حاضر تأثیر نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه در درس فیزیک بررسی شده است. این پژوهش مشتمل بر دو بخش شبه آزمایشی و مطالعه موردی است. در بخش شبه­آزمایشی، میزان اثربخشی ارائه و ساخت نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی فراگیران درس فیزیک مقطع متوسطه تعیین شده و در بخش دوم، با توجه به تأثیر معنی­دار نقشه مفهومی در بررسی علت­ها، مطالعه موردی با هدف بررسی تجارب استادان و دبیران در زمینه اثربخشی این روش تدریس در فرایند یاددهی-یادگیری انجام شده است. در بخش طرح شبه­آزمایشی که از پیش آزمون و پس آزمون استفاده شده، شش کلاس درسی پایه دوم متوسطه در سه گروه کنترل، ارائه و ساخت (ترکیبی) و ارائه به روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شده­اند. تفاوت این سه گروه در روش آموزشی آنها بوده است. در گروه­های کنترل، آموزش به شیوه مرسوم، در گروه­های ارائه و ساخت (ترکیبی)، در قالب نقشه مفهومی که دانش آموزان نیز خود نقشه­های مفهومی مطالب تدریس شده را تهیه کردند و در گروه­های ارائه، آموزش تنها در قالب نقشه مفهومی انجام شد. تأثیر این کاربندی بر پیشرفت تحصیلی فراگیران از طریق آزمون پیشرفت تحصیلی اندازه گیری شد. یافته­های حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد نمره­های دانش آموزان گروه­های آزمایشی ترکیبی و معلم ساخته در پس آزمون بالاتر از گروه کنترل است (001/0p≤). بنابراین، آموزش به کمک نقشه مفهومی به افزایش نمره های پیشرفت تحصیلی دانش آموزان منجر شده است. نتیجه دیگر این پژوهش، این بود که هیچ کدام از گروه­های دختران و پسران برتری مشخصی نسبت به هم نداشتند. همچنین، برای دستیابی به هدف دوم پژوهش، به توصیف تجربیات نه نفر از دبیران و استادان در خصوص اثربخشی ارائه نقشه مفهومی در فرایند یاددهی-یادگیری پرداخته شد. نمونه­گیری از دبیران و استادان به روش نمونه­گیری هدفمند و اطلاعات به صورت مصاحبه نیمه ساختاریافته گرد آوری شده است. یافته­های حاصل از تجربیات استادان و دبیران در خصوص اثربخشی کاربرد نقشه مفهومی نیز در سه مضمون اصلی با عنوان «کل نگری»، «یادگیری خودنظم دهنده» و «رشد تفکر» و چندین مضمون فرعی خلاصه شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره‌ متوسطه در درس فیزیک

در پژوهش حاضر تأثیر نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر دوره متوسطه در درس فیزیک بررسی شده است. این پژوهش مشتمل بر دو بخش شبه‌آزمایشی و مطالعه موردی است. در بخش شبه­آزمایشی، میزان اثربخشی ارائه و ساخت نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی فراگیران درس فیزیک مقطع متوسطه تعیین شده و در بخش دوم، با توجه به تأثیر معنی­دار نقشه مفهومی در بررسی علت­ها، مطالعه موردی با هدف بررسی تجارب استادان و...

full text

اثربخشی نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دروس زیست‌شناسی، روان‌شناسی و فیزیک

نقشه مفهومی یکی از راهبردهای یاددهی _ یادگیری است، که می‌تواند یادگیری معنادار را در فراگیران تسهیل کند. مقاله حاضر بر اساس یافته‌های پژوهشی تدوین شده است که در آن میزان اثربخشی استفاده از نقشه مفهومی در یادگیری دروس زیست شناسی، روانشناسی و فیزیک ارزیابی شد. برای این منظور از یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. 12 کلاس درسی به روش نمونه گیری هدفمند (6کلاس آزمایش و 6کلاس کنتر...

full text

مقایسه اثربخشی نقشه مفهومی و روش سنتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس علوم تجربی

هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی استفاده از نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان کلاس ششم ابتدایی در درس علوم تجربی بود. این مطالعه با 23 دانش آموز ششم ابتدایی در شهرستان خوی در سال تحصیلی 98-1397 به صورت نیمه آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون و با گروه آزمایش و کنترل صورت گرفت. دانش آموزان در دو گروه آزمایشی و کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند و محتوای درس برای گروه آزمایش با روش نقشه مفهومی و...

full text

تاثیر نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی درس فیزیک دانش آموزان پایه ی دوم دبیرستان

چکیده: این پژوهش با هدف تعیین میزان اثربخشی ارائه نقشه مفهومی، ارائه و ساخت نقشه مفهومی و عدم استفاده از نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی فراگیران در درس فیزیک اجرا شد. برای این منظور از طرح شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون استفاده گردید. 6 کلاس درسی به روش نمونه گیری هدفمند (2 کلاس ارائه نقشه مفهومی، 2 کلاس ارائه و ساخت نقشه مفهومی و 2 کلاس کنترل) انتخاب شدند. در گروه های کنترل فراگیران به ش...

15 صفحه اول

اثربخشی نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دروس زیست شناسی، روان شناسی و فیزیک

نقشه مفهومی یکی از راهبردهای یاددهی _ یادگیری است، که می تواند یادگیری معنادار را در فراگیران تسهیل کند. مقاله حاضر بر اساس یافته های پژوهشی تدوین شده است که در آن میزان اثربخشی استفاده از نقشه مفهومی در یادگیری دروس زیست شناسی، روانشناسی و فیزیک ارزیابی شد. برای این منظور از یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. 12 کلاس درسی به روش نمونه گیری هدفمند (6کلاس آزمایش و 6کلاس کنتر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
رویکردهای نوین آموزشی

جلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۴۱-۶۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023